มาตรฐาน IP (Ingress Protection) มีความสำคัญในการเลือกใช้อุปกรณ์ที่ทนทานต่อฝุ่นและน้ำ โดยตัวเลขที่ตามหลัง IP จะระบุระดับการป้องกันฝุ่นและน้ำของอุปกรณ์ ทำให้เราทราบถึงความสามารถในการใช้งานของอุปกรณ์ในสภาพแวดล้อมต่าง ๆ
ตัวอย่างเช่น การใช้งานกลางแจ้ง ท่ามกลางฝนหรือฝุ่นละออง การทำความสะอาดอุปกรณ์ด้วยน้ำแรงดันสูง หรือการใช้งานในพื้นที่ที่มีน้ำเป็นปัจจัยสำคัญ การเลือกอุปกรณ์ที่มีค่ามาตรฐาน IP ที่เหมาะสมจึงช่วยเพิ่มความทนทาน ความปลอดภัย และประสิทธิภาพในการใช้งาน ลดโอกาสความเสียหายจากสภาพแวดล้อม
โดยรวมแล้ว การทำความเข้าใจค่า IP ที่ละเอียดขึ้น และกรณีที่มีตัวอักษรต่อท้าย เช่น IP69K ช่วยให้เข้าใจระดับการป้องกันได้ดีขึ้น เพื่อให้เลือกซื้อสินค้าได้อย่างมั่นใจมากยิ่งขึ้น
คำอธิบายค่า IP แต่ละหลัก
1. ตัวเลขหลักแรก (ป้องกันฝุ่นหรือของแข็ง)
- 0 ไม่มีการป้องกัน
- 1 ป้องกันวัตถุของแข็งที่มีขนาดใหญ่กว่า 50 มิลลิเมตร (เช่น มือ)
- 2 ป้องกันวัตถุขนาดใหญ่กว่า 12.5 มิลลิเมตร (เช่น นิ้วมือ)
- 3 ป้องกันวัตถุขนาดใหญ่กว่า 2.5 มิลลิเมตร (เช่น เครื่องมือขนาดเล็ก)
- 4 ป้องกันวัตถุขนาดใหญ่กว่า 1 มิลลิเมตร (เช่น ลวด)
- 5 ป้องกันฝุ่นได้บางส่วน แต่ไม่เต็มที่
- 6 ป้องกันฝุ่นได้สมบูรณ์ ไม่ให้ฝุ่นเข้าไปภายในได้
2. ตัวเลขหลักที่สอง (ป้องกันน้ำ)
- 0 ไม่มีการป้องกัน
- 1 ป้องกันน้ำหยดในแนวดิ่ง
- 2 ป้องกันน้ำหยดเมื่อเอียงอุปกรณ์ 15 องศา
- 3 ป้องกันน้ำที่ฉีดในแนวตั้งจากมุม 60 องศา
- 4 ป้องกันการฉีดน้ำจากทุกทิศทาง
- 5 ป้องกันน้ำที่ฉีดด้วยแรงดันต่ำจากทุกทิศทาง
- 6 ป้องกันน้ำที่ฉีดด้วยแรงดันสูงจากทุกทิศทาง
- 7 ป้องกันการจมน้ำลึกไม่เกิน 1 เมตรเป็นเวลาไม่เกิน 30 นาที
- 8 ป้องกันการจมน้ำลึกมากกว่า 1 เมตรตามเงื่อนไขของผู้ผลิต (เช่น ทนต่อน้ำลึกได้ในระยะเวลานาน)
- 9 ป้องกันการฉีดน้ำแรงดันสูงและไอน้ำอุณหภูมิสูง
ตัวอักษรที่ต่อท้าย
บางครั้งค่ามาตรฐาน IP จะมีตัวอักษรต่อท้ายเพื่อบ่งบอกถึงคุณสมบัติพิเศษเพิ่มเติม เช่น
- K ใช้สำหรับการทดสอบในสภาวะที่ต้องการความทนทานต่อแรงดันน้ำสูงและอุณหภูมิสูง โดยมาตรฐาน IP69K เป็นมาตรฐานที่ใช้กับอุปกรณ์ที่ต้องการการทำความสะอาดที่ละเอียด เช่น อุปกรณ์ในโรงงานอุตสาหกรรม หรือยานพาหนะที่ต้องทนต่อการฉีดน้ำแรงดันสูงและน้ำร้อน
- IP69K ระบุว่าสามารถทนทานต่อการฉีดน้ำแรงดันสูงที่อุณหภูมิสูงถึง 80°C โดยฉีดในมุมต่างๆ ทั้ง 0°, 30°, 60°, และ 90°
ตัวอักษรเพิ่มเติมอื่น ๆ
- F ทนต่อสภาวะที่ใช้น้ำมัน
- H ทดสอบในแรงดันไฟฟ้าสูง (สำหรับการใช้งานในระบบไฟฟ้า)
- M ผ่านการทดสอบขณะเคลื่อนที่
- S ผ่านการทดสอบขณะไม่เคลื่อนที่
ตัวอย่างเพิ่มเติม
- IP55 ป้องกันฝุ่นได้บางส่วน (ระดับ 5) และทนน้ำฉีดด้วยแรงดันต่ำจากทุกทิศทาง (ระดับ 5)
- IP66 ป้องกันฝุ่นได้สมบูรณ์ (ระดับ 6) และทนน้ำฉีดด้วยแรงดันสูงจากทุกทิศทาง (ระดับ 6)
ค่า IP (Ingress Protection) มักแสดงในอุปกรณ์
- โทรศัพท์มือถือ
โดยเฉพาะสมาร์ทโฟนที่ออกแบบมาให้ทนทานต่อสภาพอากาศ เช่น สามารถกันน้ำกันฝุ่นได้ - กล้องถ่ายรูป
กล้องที่ใช้ในกิจกรรมกลางแจ้ง เช่น กล้อง DSLR หรือกล้อง Action ที่มักต้องทนต่อฝนหรือฝุ่น - อุปกรณ์ไฟฟ้าในบ้าน
เช่น ปลั๊กไฟ, สวิตช์ไฟ, และไฟส่องสว่าง ที่ติดตั้งในพื้นที่กลางแจ้งหรือสถานที่ที่มีความเสี่ยงต่อการโดนน้ำ - เครื่องใช้ไฟฟ้า
อุปกรณ์ทำความสะอาด เช่น เครื่องดูดฝุ่น ที่ต้องการการป้องกันจากฝุ่นและน้ำ - อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์
เช่น ลำโพงบลูทูธ, หูฟัง และอุปกรณ์เสียงต่าง ๆ ที่ใช้งานในสภาพแวดล้อมกลางแจ้ง - อุปกรณ์ทางการแพทย์
อุปกรณ์ที่ต้องการการป้องกันจากการติดเชื้อหรือการสัมผัสกับน้ำ - อุปกรณ์การเกษตร
เช่น เซ็นเซอร์และอุปกรณ์ติดตามที่ใช้ในฟาร์ม ซึ่งต้องทนทานต่อฝนและดิน
บทสรุป ค่าการป้องกันนี้มีความสำคัญ ต่อการเลือกใช้อุปกรณ์ที่ต้องเผชิญกับสภาพแวดล้อมที่มีฝุ่นละอองหรือการโดนน้ำ เช่น โทรศัพท์มือถือที่สามารถใช้ได้ขณะฝนตก หรืออุปกรณ์ที่ต้องติดตั้งกลางแจ้ง